'Daar zit ik dan. Uit te kijken op een serie spierwitte kruizen in het gras. Dooie monniken. Al eeuwenlang doodstil. Rust. De eeuwigheid in een vormpje gegoten. Aan de andere kant van dit klooster bruist het, brouwt het, beter gezegd. Want ik ben in het Belgische trappistenklooster Westmalle, waar ze bier maken en deze bij de maaltijd serveren. Not bad...

De reden was eerst dat ik een weekendje rust wilde. Rust, oh zoete zalige schaarsheid in een hectisch en stekelig bestaan! Even niks. Geen internet, telefoon, al heb ik hier wel bereik. Niks moeten, niets willen. Leegte, stilte en rust. Iets waarnaar de ziel voortdurend verlangt maar waaraan de persoonlijkheid en het dagelijkse leven een broertje dood heeft.

Tijd voor de rust heb ik hier genoeg. Hoewel... eerst even zelf een kamer kiezen (in het 'luxe' hoofdgebouw of in de ultra sobere 'kluis'), bed opmaken, koffer uitpakken, kamer herinrichten zodat ik met het gezicht naar buiten kan kijken als ik op de enige fauteuil zit om de stilte in mezelf te laten indalen. En dan is het werk alweer gedaan. Stil. Niks. Leegte. Saai.

De dagorde van de broeders bevat zeven bijeenkomsten in de kapel. 'Gasten worden uitgenodigd om tenminste één bijeenkomst dagelijks bij te wonen'. Mag wel, hoeft niet dus. En met drie maaltijden op een dag is de stilte alweer gefragmenteerd: slapen, eten, dienstje, stilte, koffie, tukje, eten, niks, koffie, stilte, wandelingetje, eten en dan samenzijn voor wie dat wil. Hoezo stilte. Oké, mijn lijstje acties op een dagelijkse dag is eindeloos veel langer, maar hier zijn deze paar dingen werkelijk opvallende markers van de dag. Werkelijk stil is het er wel, vooral in de avond en 's nachts. Stil. Niks. Leegte. Saai.

Na een halve dag stilte op mijn kamer, val ik in slaap. Niks prikkeldeprikkel. En zoef, weg is mijn concentratie. Ja waarop dan? Op niks? En toch probeer ik het na de middagmaaltijd nog eens. Rustig zitten en de mallemolen aan gedachten nog eens voorbij te laten gaan zónder er iets aan op te merken, verder op door te denken... en warempel, het werkt! Het wordt stiller in mijzelf. Er ontstaat 'ruimte'.

Ik word enthousiaster en herhaal het in de namiddag. Stil. Niks. Leegte. Saai.

Bij het avondeten merk ik aan mijn innerlijke beweging dat er door de stilte iets is veranderd. De behoefte aan babbels ('wat doe jij voor werk' etc.) is weg. Gelukkig maar, want het avondeten verloopt in verplichte stilte. Dat komt dus goed uit.

Die avond als ik weer alleen op de kamer ben vindt iets in mij dat stille gedoe wel genoeg zo. Stil. Niks. Leegte. Saai. Er moet iets tegen de saaiheid worden gedaan, iets gemaakt, iets geschapen. Dagboek erbij, pen in de hand en van alles opgeschreven. Dat vult lekker en geeft een goed gevoel. Maar stil? Ho maar. De kop zit na een uurtje schrijven alweer bomvol. Ik zoek weer de stoel en zit. Stil. Niks. Leegte. Saai. Ik concentreer me op een wit en leeg vel papier in mijn hoofd en laat het wit wit blijven. De ruimte en openheid breidt zich in mij uit. Er is geen 'ik'. Er is alleen maar gewaarwording. Er is geen noodzaak tot benoemen, tot actie, tot plannen of willen. Het gebeurt toch wel. Of dat 'ik' zich ermee bemoeit of niet. Voorbij stil, niks, leegte en saai gaapt de oneindige openheid waaruit álles, werkelijk alles voortkwam of zal voortkomen in totale verbondenheid. Mindblowing, eerlijk gezegd.

De ik die na tweeënhalve dag het klooster uitloopt is niet dezelfde als die er drukdrukdruk in kwam. En dat is een mirakel: het ik zocht zichzelf in de stilte en verloor er zichzelf.

Kloosterweekend ... Menno: bedankt! (Aldus een deelnemer)

Meedoen met 'Lang weekend Kloosterleven' van ETR.bv van en met Menno Stom? Ga kijken op www.stilteverblijven.nl. Om de kosten hoef je het niet te laten trouwens: thuisblijven is duurder.

Februari 2013